Bir bireyin emekliliğe hak kazanabilmesi için gereken temel şartlar arasında prim günü, yaş ve sigortalılık süresi bulunmaktadır. Ancak çalışan kadınlar, bazı dönemlerde işten ayrılmak zorunda kalabiliyor. Özellikle doğum gibi durumlar, prim günü eksikliğine yol açabiliyor. Bu noktada, annelere sağlanan borçlanma hakları devreye giriyor.
Doğum Borçlanması
Kadın sigortalılar, doğum borçlanması yaparak emeklilik süreçlerinde avantaj elde edebiliyor. Bu uygulama, doğumun sigortalı olduktan sonra gerçekleşmesi halinde geçerli olmaktadır. Staj sigortası da bu durumda önemli bir rol oynar; çünkü doğum borçlanmasında staj süresi de dikkate alınır. Bu sayede anneler, staj başlangıcından sonra doğum yapmışlarsa, toplamda üç çocuk için borçlanma yapabilmektedir.
Borçlanma Süreleri ve Maliyetler
Kadın sigortalılar, üç çocuğa kadar borçlanarak toplamda 2.160 gün (her çocuk için 720 gün) prim kazanabilir. Doğum sonrası izin dönemini de kapsayarak, anneler 2 yıllık süreleri borçlanma yoluyla değerlendirme fırsatına sahip. 2024 yılı itibarıyla, en düşük doğum borçlanması bedeli günlük 213,36 TL’dir. Dolayısıyla:
- 1 Çocuk için (720 gün): 153.619 TL
- 2 Çocuk için (1.440 gün): 307.238 TL
- 3 Çocuk için (2.160 gün): 460.857 TL
Yeni İmkanlar: Esnaf ve Memur Anneler
Daha önce yalnızca SSK’lı kadınların yararlanabildiği doğum borçlanması uygulaması, artık memur ve esnaf annelere de açılmıştır. Ayrıca, evlat edinen anneler ile çocuğunu evlatlık veren anneler de bu haktan yararlanabiliyor.
Engelli Çocuk Durumu
Sürekli bakıma muhtaç engelli çocuğu olan kadınlar için erken emeklilik imkanı mevcut. Bu durumda, 1 Ekim 2008 sonrası her gün için 1,25 gün prim hesabı yapılırken, emeklilik yaşı da öne çekilmektedir. Yani, prim ödeme gün sayısının dörtte biri emeklilik yaşından düşülmektedir.
3600 Gün Şartıyla Emeklilik
8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan ve EYT kapsamına girmeyen kadınlar, 3600 gün ve 15 yıl sigortalılık süresiyle emekli olabiliyor. Bu durumda, sigorta başlangıç tarihine göre 50-58 yaş arasında bir şart aranmaktadır. Ayrıca, 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olan kadınlar, 58 yaş ve 4500 gün prim ile daha avantajlı bir şekilde emekli olma imkanı buluyor.
| Şart | Açıklama |
|---|---|
| Prim Günü | Emeklilik için gereken prim günü sayısı. |
| Yaş | EYT kapsamındaki sigortalılar hariç emeklilik yaşı. |
| Sigortalılık Süresi | Belirli bir süre sigortalı olma şartı. |
| Doğum Borçlanması | Doğum sonrası prim günü eksikliği için borçlanma imkanı. |
| Staj Süresi | Doğum borçlanmasında staj süresi geçerli sayılır. |
| 3 Çocuk İmkanı | Her çocuk için 720 gün borçlanma hakkı. |
| Engelli Çocuk | Sürekli bakıma muhtaç engelli çocuğu olan kadınlar için avantajlar. |
| Evlat Edinme | Evlat edinen anneler doğum borçlanması yapabilir. |
| Emeklilik Yaşı İndirimi | Engelli çocuğu olan kadınlar için emeklilik yaşı indirimi. |
| 3600 Gün Şartı | 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olan kadınlar için şart. |
